JOHANNESBURG (AA) - MURAT ÖZGÜR GÜVENDİK - Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ev sahipliğinde, bu hafta sonu ilk kez Afrika kıtası topraklarında düzenlenecek G20 Liderler Zirvesi, Küresel Güney'in temel sorunlarını uluslararası gündemin merkezine taşıyor.

Johannesburg Fuar Merkezi'nde (NASREC) 22-23 Kasım'da düzenlenecek zirve, "Dayanışma, Eşitlik ve Sürdürülebilirlik" temasıyla toplanıyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılım göstereceği zirvenin gündeminde iklim değişikliğiyle mücadele, afetlere karşı direnç, temiz enerjiye adil geçiş için finansman ve düşük gelirli ülkelere borç sürdürülebilirliği sağlanması gibi başlıklar yer alıyor.

Güney Afrika'nın G20 üyelerinden başka 22 ülkeyi davet ettiği zirveye 1000'den fazla delegenin katılım göstermesi öngörülüyor.

- "Küresel Güney'i G20 içinde çok görünür ve önemli bir konuma yerleştiriyor"

Güney Afrika, bu yılki zirvede iklim finansmanı, borç hafifletme mekanizmalarının güçlendirilmesi, kalkınma yatırımlarına daha adil erişim ve kritik madenlerden elde edilen değerin yerel ekonomilerde tutulması gibi Küresel Güney'in başlıca sorunlarını gündeme taşımayı hedefliyor.

Güney Afrika Üniversitesi Siyaset Bilimi Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dirk Kotze, AA muhabirine, Güney Afrika'nın Endonezya, Hindistan ve Brezilya'dan sonra G20 Dönem Başkanlığını yürüten ardı ardına dördüncü Küresel Güney ülkesi olduğuna dikkati çekerek, "Aynı zamanda Küresel Güney'i G20 içinde çok görünür ve önemli bir konuma yerleştiriyor." dedi.

Kotze, "Son üç yılda elde edilen şey şu: Kalkınma, sürdürülebilirlik, iklim değişikliği konuları ve küresel düzeyde daha fazla eşitlik gibi Küresel Güney'in meseleleri, artık geçmişe kıyasla çok daha fazla dikkat çekti. Bu açıdan bakıldığında Küresel Güney'e ait konuların küresel gündemde belirgin hale geldiği bir ivme oluşturuldu." diye konuştu.

Trump'ın, Brezilya, Hindistan ve Endonezya'nın ardından Güney Afrika'nın da oluşturduğu Küresel Güney gündemiyle uyumlu hareket etmeye niyetli olmadığını belirten Kotze, "Güney Afrika'nın dış politikası ve küresel ölçekte benimsediği pozisyon, özellikle de Filistin meselesi ve Uluslararası Adalet Divanındaki (UAD) dava bağlamında ABD'nin ciddi rahatsızlık duyduğu bir durum. Trump yönetimi, Güney Afrika'nın ABD'nin baskısına rağmen kendi çizgisi doğrultusunda hareket etmesini cezalandırmak istiyor." değerlendirmesinde bulundu.

Kotze, ABD'nin Güney Afrika'dan nadir toprak elementleri ve krom gibi madde ithalatı açısından dayatmak istediği şartlar altında ticari çıkar arayışında olduğuna dikkati çekerek, "Güney Afrika ise şu anda bu şartları olduğu gibi kabul etmek istemediği için üzerinde baskı kuruluyor." ifadelerini kullandı.

- Afrika Birliği ilk kez daimi üye

Kıtada düzenlenen ilk G20 Zirvesi, aynı zamanda Afrika Birliği'nin (AfB) ilk kez daimi üye olarak katılım göstermesiyle dikkati çekiyor.

Bu adım, Afrika'nın küresel yönetişimde daha güçlü aktör olma yolunda önemli dönüm noktası görülüyor.

Zirvede AfB'yi Dönem Başkanı ve Komorlor Birliği Cumhurbaşkanı Assoumani Azali temsil edecek.

- ABD'den ortak sonuç bildirisi yayımlanmasına karşı

ABD Başkanı Donald Trump, Güney Afrika'daki beyaz azınlığa yönelik "ırk temelli ayrımcılık" iddialarını gerekçe göstererek zirveye katılmayacağını açıklamış ve toplantının Güney Afrika'da yapılmasını "tam bir rezalet" olarak nitelendirmişti.

Beyazlara yönelik şiddet iddialarını reddeden Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa ise boykot kararının "ABD'nin kendi kaybı" olacağını söylemişti.

Güney Afrika basınında yer alan haberlere göre Trump yönetimi, zirvenin sonunda ortak sonuç bildirisi yayımlanmaması yönünde Pretorya yönetimine diplomatik baskı uyguluyor.

Pretorya yönetimi ise zirvenin sonunda ortak bildiri yayımlanmasını hedefliyor ve bu yöndeki temaslarını sürdürüyor.

Öte yandan, Çin'i Başbakan Li Çiang'ın, Rusya'yı Devlet Başkanlığı İdaresi Başkan Yardımcısı Maksim Oreşkin'in temsil edeceği zirvede Arjantin ve Meksika, dışişleri bakanlarıyla temsil edilecek.

- Johannesburg'da güvenlik önlemleri had safhada

Zirveye ev sahipliği yapacak Johannesburg'da güvenlik önlemleri en üst seviyeye çıkarılırken Nasrec Fuar Merkezi'nin çevresinde kapsamlı yol kapamaları ve kontrol noktaları oluşturuldu.

Hükümetten yapılan açıklamada, şehirde 3 bin 500 ek polisin konuşlandırıldığı, ordu birimlerinin de olası acil durumlar için hazır bekletildiği bildirildi.

Zirve öncesi Johannesburg'da çeşitli sivil toplum kuruluşları ve aktivist gruplar, gösteri hazırlıklarına başladı. Kadın hakları savunucuları, iklim aktivistleri ve göçmen karşıtı gruplar, çeşitli taleplerle eylem planlarken polis, yalnızca belirlenen alanlarda protestolara izin verileceğini duyurdu.