Zaporizhya Nükleer Santrali üç günü aşkın süredir dışarıdan elektrik alamıyor. Jeneratörler devrede olsa da uzmanlar, uzun süreli kesintinin reaktör güvenliğini tehlikeye attığını ve "yeni bir Fukuşima senaryosu" riski taşıdığını vurguluyor.

Rusya'nın işgali altındaki Zaporijya Nükleer Santrali'ne dışarıdan sağlanan elektrik, üç günü aşkın süredir kesik. Bu durum, altı reaktörlü santralde güvenlik endişelerini tırmandırdı.

24 Eylül Salı günü Rus tarafında son enerji hattı devre dışı kaldı. Acil durum jeneratörleri devrede olsa da yeniden bağlantı için bir işaret bulunmuyor.

UAEA'DAN UYARI

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Grossi, gelişmeleri "derin endişe verici" olarak nitelendirdi.

Greenpeace uzmanları ve Ukraynalı yetkililer, Moskova'nın santrali siyasi bir "rehin" olarak kullandığını ve en az bir reaktörü yeniden çalıştırma yönünde tehlikeli adımlar attığını öne sürdü.

72 SAATLİK KRİTİK EŞİK AŞILDI

2011'deki Fukuşima felaketi sonrası yapılan stres testlerine göre, bir nükleer tesisin dış elektrik olmadan 72 saat çalışabilmesi gerekiyor.

Bu sınırın aşılması, daha önce denenmemiş bir senaryo. Ukrayna kaynakları, bunun ciddi risk oluşturduğunu belirtiyor.

RUSYA'NIN PLANI NE?

Santral 2022'de Rusya tarafından ele geçirildiğinde güvenlik amacıyla reaktörler "soğuk kapatma" moduna alınmıştı. Kremlin, reaktörleri yeniden devreye sokup Rus şebekesine bağlamak istiyor.

Ukraynalı bir yetkili, "Rusya kendini kurtarıcı gibi göstermek istiyor" dedi. Greenpeace uydu görüntülerinde, Mariupol üzerinden 200 kilometreyi bulan yeni bir enerji hattı inşaatı tespit etti.

YAKIT VE SU KAYNAKLARI

UAEA'nın aldığı bilgilere göre, jeneratörleri beslemek için 20 günlük dizel yakıt mevcut. Şu anda 18 jeneratörden yedisi soğutma sistemlerini çalıştırıyor. Ancak jeneratörlerde arıza olması halinde, reaktör yakıtlarının haftalar içinde kontrolden çıkarak erime riski bulunuyor.

Yaz aylarında santral sahasında bir kanal üzerine baraj kurulduğu ve daha küçük bir su kaynağı oluşturulduğu da tespit edildi.

Greenpeace uzmanları, bunun en az bir reaktörü yeniden devreye almak için planlandığını düşünüyor.

FUKUŞİMA HATIRLATMASI

2011'de Japonya'da yaşanan 9 büyüklüğündeki deprem sonrası devreye giren acil durum sistemleri, tsunamiden dolayı çalışamaz hale gelmişti.

Üç reaktörde erime gerçekleşmiş, 100 binden fazla kişi tahliye edilmişti. Zaporijya'da ise durum farklı. Reaktörler soğuk durumda, ancak uzun süreli elektrik kesintisi büyük risk yaratıyor.